၁၀-၁၁-၂၀၁၁
တန္ေဆာင္မုန္းလသည္ ျမန္မာ့ ၁၂လရာသီတြင္ ရွစ္လေျမာက္လျဖစ္သည္။ မုိးေလကင္းစင္၍ နကၡတ္တာရာစုံ ထြန္းပေသာ လလည္းျဖစ္သည္။ပင္းယေခတ္ စာဆိုေတာ္ စတုရဂၤဗလအမတ္ႀကီးက ''သရဒံတု ကာလာနံ'' အခ်ိန္အခါေန႔တြင္ တန္ေဆာင္မုန္းလသည္
သာယာအလွပဆုံး အခ်ိန္အခါျဖစ္သည္ဟု ဖြဲ႕ဆုိခဲ့သည္။
သာမညဖလသုတ္ေတာ္ ေဟာၾကားေတာ္မူျခင္းကို အေၾကာင္းျပဳ၍ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္
ေန႔ကို သာမညဖလအခါေတာ္ေန႔ဟူ၍ သတ္မွတ္ခဲ့သည္။ ဗုဒၶဘာသာဝင္တုိ႔သည္ တန္ေဆာင္
မုန္း လျပည့္ေန႔ အခါသမယတြင္ သာမညဖလတရားေတာ္ကုိ နာၾကားပူေဇာ္ေလ့ရွိၾကသည္။
ရာဇၿဂိဳဟ္ျပည့္ရွင္ အဇာတသတ္မင္းသည္ ျမတ္စြာဘုရားေဟာၾကားေတာ္မူေသာ သာမညဖလ သုတၱန္ေဒသနာေတာ္ကုိ ၾကားနာရသည့္အဆုံးတြင္ ရတနာသုံးပါးကုိ ကုိးကြယ္ဆည္းကပ္သည့္ ဥပါသကာအျဖစ္သုိ႔ ေရာက္ရွိေတာ္မူခဲ့သည္။
တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေန႔ က်င္းပေသာ ပြဲေတာ္တစ္ခုမွာ ကထိန္သကၤန္း ဆက္ကပ္လႉဒါန္းပြဲျဖစ္
သည္။ ကထိန္ဟူသည္မွာ ''ကထိန''ဟူေသာပါဠိေဝါဟာရကို ျပန္ဆုိထားျခင္းျဖစ္သည္။ အလုပ္
အက်ဳိးေပး ၿမဲၿမဲခုိင္ခံ့ေသာအလုပ္၊ ဘုရားအစရွိေသာ ပညာရွိတုိ႔က ''ေကာင္း၏၊ ေကာင္း၏''ဟု
ခ်ီးက်ဴးၾသဘာ ေထာမနာျပဳရေသာ အလုပ္က်ဳိးကုိ ''ကထိန္''ဟု ေခၚသည္။ကထိန္ပြဲေတာ္သည္ ေရွးဘုရင္လက္ထက္ အဆက္ဆက္ကပင္ ရွိခဲ့သည္။ ပဒုမုတၱရဘုရားရွင္တုိ႔၏ လက္ထက္၌ ကထိန္ခြင့္ျပဳခဲ့သည္ဟု ဗုဒၶစာေပမ်ား၌ ေတြ႕ရွိရသည္။
ကထိန္သကၤန္းအလွဴသည္ တစ္ႏွစ္တြင္ တစ္လ၊ တစ္လတြင္ တစ္ရက္သာျပဳရေသာ ကာလဒါန
မ်ဳိးျဖစ္ သည္။ ကထိန္သကၤန္းကပ္လွဴပြဲခြင့္ျပဳေသာကာလမွာ သီတင္းကြၽတ္လျပည့္ေက်ာ္ ၁ရက္
ေန႔မွ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေန႔အထိ ျဖစ္သည္။တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေန႔ အ႐ုဏ္တက္ခ်ိန္ မသုိးသကၤန္းမ်ား ကပ္လွဴရန္အတြက္ ရက္လုပ္ ပူေဇာ္ပြဲမ်ား က်င္းပေလ့ရွိၿပီး ေန႔မကူး၊ ရက္
မကူးဘဲ တစ္ရက္တည္း အၿပီးရက္လုပ္လွဴဒါန္းရေသာ သကၤန္းျဖစ္သျဖင့္ မသုိးသကၤန္းဟုလည္း ေခၚေဝၚၾကသည္။
ဘုရားရွင္သည္ အဇာတသတ္မင္းအား တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေန႔တြင္သာမညဖလသုတၱန္တရား
ကုိ ေဟာၾကားေတာ္မူသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေန႔ကို ''သာမညဖလအခါေတာ္
ေန႔''ဟု သတ္မွတ္ က်င္းပၾကသည္။ သာမညဖလ၏အဓိပၸာယ္မွာ ရဟန္းျပဳရျခင္း၏ အက်ဳိးပင္ျဖစ္
သည္။သာမညဖလသုတ္ေတာ္သည္ ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ားအတြက္ ေၾကးမံုမွန္ခ်ပႀ္ကီး တစ္ခု
ပငျ္ဖစ္သည္ကုိယ္က်င့္သီလရွိသည္မရွိသည္ကုိ ဤသုတျ္ဖင့္ထင္ဟပ္ေစႏုိင္သည္။
