"ေဒၚေအာင္ဆန္းစုႀကည္ ၏ ေစတနာႏွင္႔လမ္းညႊန္မႈ႕" အား ဤအင္တာဗ်ဴးတြင္ ဖတ္ရႈ႕ႏိုင္သည္။ (သူမအား၀န္းရံျခင္းျဖင္႔ လွပေသာအနာဂါတ္ စတင္တည္ေဆာက္ရေအာင္လား) (ေ၀ဖန္အႀကံျပဳလို
ေသာ ဆရာမ်ားကိုလည္း ႀကိဳဆိုပါသည္) (ႏုိင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ဆိုတာ ယံုၾကည္ခ်က္ရွိရပါတယ္။ ယံုၾကည္ခ်က္ေနာက္ကြယ္မွာ “အေတြးအေခၚ” ဆိုတာကပ္ပါလာတတ္ပါတယ္။ ေမးတဲ႔သူက အေမးေကာင္းသလို ေဒၚစုရဲ႔ အေျဖေတြမွာ အေတြးအေခၚပါ တာ .. အဆင္႔ျမင္႔ျမင္႔ေျဖႏုိင္စြမ္းရွိ
စာေရးသူဂ်ပန္ေရာက္ေတာ႕ Osaka University of Foreign Studies, Kansai Institute of Asia-
Pacific Studies (KIAPS) ကထုတ္ တဲ႔ Kei Nemoto and Midori Inouye Sigita တုိ႔ေရးတဲ႔ Aung San
Suu Kyi and Contemporary Burma ဆိုတဲ႕ စာအုပ္ပါးပါးကေလးဟာ ဘယ္လိုေကာင္းမွန္ .မသိဖူး
ေဒၚစုနဲ႔ အေမးအေျဖကေန ေဒၚစုရဲ႕ အေတြးေတြကို အမိဖမ္း.ေရးျပႏုိင္တယ္။ ေဒၚစုကို..မသိလို႔တဖံု …ဥါဏ္မမွီ မနာလို၍တသြယ္..တိုက္ခိုက္ေနၾကတဲ
လို႔ရတဲ႔ ..အခါ … သိႏုိင္ျမင္ႏုိင္သူေတြ..အဖို႔.အ
ေမး... ဒီမိုကေရစီစနစ္ကူးေျပာင္းေရးဆို
ေျဖ... ေျပာရခက္တယ္။ ေတာင္အာဖရိကအေတြ႔အႀကံဳကေတာ့ ကမၻာသူ ကမၻာသားအားလံုး သိၿပီး
သားပဲ၊ ဒါေပမယ့္ ပိုလန္မွာ လုပ္သြားၾကတာလည္း အင္မတန္ေကာင္းတယ္လို႔ အန္တီယူဆတယ္။ ကမၻာတဝွမ္းက အသြင္ကူးေျပာင္းေရး အေတြ႔အႀကံဳေတြ ထပ္တူက်ခ်င္မွ က်လိမ့္မယ္၊ ဥပမာ စပိန္ရဲ႕ အေျပာင္းအလဲက Francisco Franco ေသသြားၿပီးေနာက္ပိုင္းမွ စခဲ့တာ၊ ဒါေပမယ့္ အစီအမံေတြ ေကာင္းခဲ့လုိ႔ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းပဲ အသြင္ကူးေျပာင္းႏိုင္ခဲ့တယ္။ ဒီမိုကေရစီလိုပဲ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကိုလည္း အန္တီတို႔နဲ႔ အသင့္ေတာ္ဆံုး ပံုစံကို ရွာယူၾကရမွာပါ။ ဒါေပါ႔၊ အသြင္ကူးေျပာင္းျခင္းက စစ္မွန္ေၾကာင္းကို ေသခ်ာေစဖို႔အတြက္ အေျခခံက်တဲ့ မူေတြနဲ႔ စနစ္ေတြက ရွိေနရမွာေပါ႔၊ ႏိုင္ငံတိုင္းမွာလည္း အေတြ႔အႀကံဳကိုယ္စီ ရွိမွာပါေလ။ အန္တီကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ
အတြက္ အသင့္ေတာ္ဆံုး နည္းလမ္းကိုရွာေတြ႔ဖို႔ အၿမဲေတာင့္တတယ္၊ ဘယ္လမ္းပဲေရြးေရြး၊ အေကာင္းဆံုးလမ္း ျဖစ္ေနရမယ္လို႔ အန္တီထင္ပါတယ္။
ေမး...
ဒါက (ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရးက )
အန္တီအၿမဲစဥ္းစားေနတဲ့ ကိစၥပဲလား။
ေျဖ... ဟုတ္တယ္၊ အဲဒါ အန္တီ့ဘဝရဲ႕
အစိပ္အပိုင္းတစ္ခုပဲ။ အန္တီတို႔ နိစၥဓူဝလုပ္ေနတဲ့ အလုပ္ေတြ အားလံုးနီးပါးဟာ
အဲဒါနဲ႔ ပတ္သက္ေနတယ္။ အန္တီတို႔ ဒိအတြက္ ၂၃ ႏွစ္ႀကီးမ်ားေတာင္
ႀကိဳးစား႐ုန္း ကန္ခဲ့ၿပီးၿပီ။
ေမး... အန္တီ့ေဖေဖကို အမွတ္တရေရးထားတဲ့
လက္ေရြးစင္စာစုေတြကို က်ေနာ္ဖတ္ဖူးတယ္၊ ေတာ္လွန္ေရး လႈပ္ရွားမႈေတြမွာ
အႏၲရာယ္တစ္ခု ရွိေနတတ္ေၾကာင္း အဲဒီထဲက ေဆာင္းပါးတစ္
ပုဒ္မွာ
အန္တီေရးထားတယ္ေနာ္။ အဲဒီအႏၲရာယ္က ဘာလဲဆိုေတာ့ ႏိုင္ငံေရးအတြက္ အေရးတႀကီး
လုပ္လိုက္ရတဲ့ ကိစၥေတြဟာ နဂို ေတာ္လွန္ေရးပန္းတိုင္ကို
ေမွးမွိန္သြားေစ႐ုံတင္မကပဲ အဲဒီရည္မွန္း ခ်က္ကို စြန္႔လႊတ္လိုက္ရတဲ့အထိေတာင္
ျဖစ္သြားႏိုင္တယ္ လို႔ ဖတ္မိတယ္။ ေတာ္လွန္ေရး ရည္မွန္း ခ်က္ရဲ႕
ျမင့္ျမတ္ျခင္းေတြ၊ အေရးႀကီးျခင္းေတြကို စြဲစြဲၿမဲၿမဲ ကိုင္ေဆာင္ထားတာက
ျဖစ္သင့္ျဖစ္ထိုက္တဲ့ ကိစၥ ဆိုတာထက္ ဒီလိုစြဲကိုင္ထားတဲ့အတြက္ Animal Farm
syndrome လိုမ်ဳိး (တိရစၧာန္ေတြက ၿခံပိုင္ရွင္ကို တြန္းလွန္ၿပီး
တစင္ေထာင္တဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြ) ျဖစ္မလာေအာင္ ေရွာင္လို႔ရေသးတယ္ ခင္ဗ်။
တကယ္တမ္းက်ေတာ့ ဒီျပႆနာမ်ဳိးက ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ႀကံဳေနၾကတာပဲေနာ္။
(TZA: Animal Farm syndrome က Animal Farm ဝတၳဳထဲကေန ေပၚထြက္လာတာပါ၊
အဲဒီထဲမွာ ဝက္ေလး ေတြနဲ႔ တျခားတိရစၧာန္ေတြ ပူးေပါင္းၿပီး ၿခံပိုင္ရွင္ကို
ေတာ္လွန္ၿပီးေတာ့ ၿခံကို ဦးစီးတဲ့အေၾကာင္း ေရးထားပါတယ္၊ က်ေနာ့္စိတ္ထင္
NLD နဲ႔အၿပိဳင္ NDF လို ပါတီမ်ဳိး ေပၚလာတာကို ေျပာခ်င္တာ ျဖစ္မယ္ထင္တယ္၊
က်ေနာ္ထင္တာ မွားေကာင္းမွားႏိုင္ပါတယ္)
ေျဖ... အန္တီဆိုလိုခ်င္တာက
ရည္မွန္းခ်က္နဲ႔ လုပ္ပံုလုပ္နည္းကို သပ္သပ္စီခြဲေျပာလို႔မရဘူး။
တခ်ဳိ႕ေတာ္လွန္ေရးေတြ အမွားႀကီးမွားေနတဲ့ လမ္းမွားေပၚ
ဘာေၾကာင့္ေရာက္သြားသလဲ၊ အေၾကာင္းကေတာ့ ေတာ္လွန္ေရးေအာင္ျမင္ဖို႔အတြက္
ဘယ္နည္းလမ္းပဲ သံုးရသံုးရ ဆိုၿပီး အဲဒီ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြ ထင္ေနလို႔ပဲ။
မင္း ဒီလိုလုပ္လို႔မရဘူး၊ ဒါဆိုရင္ ေတာ္လွန္ေရးရဲ႕ ပင္ကိုယ္
ရည္ရြယ္ခ်က္ႀကီးက ပံုေျပာင္းသြားၿပီ။ မင္း လူ႔အခြင့္အေရးအတြက္
တိုက္ပြဲဝင္ေနတာဆိုရင္ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ဖီလာဆန္႔က်င္ေနတဲ့ နည္းလမ္းေတြ
မသံုးရဘူး။ မင္း အဲသလိုလုပ္လိုက္ရင္ ပန္းတိုင္ေရာက္သြားတဲ့အခါ နဂိုက
လိုခ်င္ေတာင့္တခဲ့တဲ့ ပန္းတိုင္မဟုတ္ေတာ့ပဲ လံုးဝမတူေတာ့တဲ့ တျခားအရာတခု
ျဖစ္ေနၿပီ၊ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ မင္းရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္ကို မင္းက ေတာက္ေလွ်ာက္
ပံုစံေျပာင္းပစ္တာကိုး၊ သူ႔ရဲ႕ အေျခခံအက်ဆံုး ဂုဏ္ျဒပ္ေတြက မင္းလက္ခ်က္နဲ႔
ပ်က္စီးကုန္ၿပီေလ။
ေမး... အန္တီ ဒီအခ်က္ကို ပါတီဝင္ေတြကို မနားတမ္း
သတိေပးေနမွာလားခင္ဗ်ာ။
ေျဖ... ဟုတ္တယ္။ ကိုယ္ဘယ္နည္းလမ္းသံုးေနတယ္ဆိုတာေမး... က်ေနာ္ၾကားဖူးတယ္၊ အန္တီက လစ္ဗ်ားလို အျဖစ္မ်ဳိး ျမန္မာျပည္ မွာ မျဖစ္ေစခ်င္ဘူးဆို၊ ဟုတ္လား။
ေျဖ... ဘယ္အေျခအေနမ်ဳိးမွာမဆို အၾကမ္းမဖက္တဲ့ တိုက္ပြဲကို အန္တီအားေပးတယ္။ အန္တီတို႔ အၾကမ္းမဖက္တဲ့ လမ္းစဥ္ကေန လံုးဝ ေသြဖယ္မသြားတဲ့ အေၾကာင္း ကေတာ့ အၾကမ္းမဖက္တဲ့ တိုက္ပြဲဟာ ေရရွည္မွာ ပိုေကာင္းလို႔ပဲ။ ဒီလမ္းစဥ္က အခ်ိန္ပိုကုန္ခ်င္ကုန္ မယ္၊ ဒါေပမယ့္ သူ႔နဲ႔အတူ တြဲပါလာမယ့္ ဒဏ္ရာေတြလည္း ပိုနည္းလိမ့္မယ္။ လစ္ဗ်ားရဲ႕ ဒဏ္ရာ ဒဏ္ခ်က္ေတြကို အခ်ိန္အမ်ားႀကီးေပးၿပီး ကုစားရမွာ၊ အေပၚယံၾကည့္လိုက္ရင္ အရာရာ အနည္ထိုင္ သြားၿပီဆိုေပမယ့္ မေက်နပ္ခ်က္ေတြ၊ အမုန္းတရားေတြ၊ ရန္လိုမႈေတြက မျမင္ရတဲ့ေနရာေတြမွာ ပလံုစီေနလိမ့္မယ္၊ အျပန္အလွန္ သတ္ၾက ျဖတ္ၾကၿပီး လူေတြအမ်ားႀကီး ေသသြားၾကၿပီ၊ ဒါေတြ (နာက်င္မႈေတြ) က ခ်က္ခ်င္း ေပ်ာက္သြားႏိုင္တာမွ မဟုတ္ပဲ။。
ေမး... လစ္ဗ်ားႏိုင္ငံသားေတြကေတာ့ အန္တီ့အျမင္ကို သေဘာတူခ်င္မွ တူမယ္ထင္တယ္ဗ်၊ ကဒါဖီႀကီး ရက္စက္လြန္းလို႔ အဲလိုျဖစ္ကုန္တာလို႔ သူတို႔ေျပာမွာေပါ႔။
ေျဖ... သူတို႔ (အၾကမ္းဖက္ေတာ္လွန္ေရး) မွားတယ္ မွန္တယ္လို႔ အန္တီ ေျပာေနတာ မဟုတ္ဘူး၊ အဲဒီလမ္းစဥ္ရဲ႕ ရလဒ္ကို ေျပာေနတာပါ။ ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ အၾကမ္းဖက္ရျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းက ဘာပဲျဖစ္ေနေန အက်ဳိးဆက္ကိုေတာ့ အခ်ိန္အမ်ားႀကီး အကုန္ခံၿပီး ခက္ခက္ခဲခဲ ေျဖရွင္းရမွာပါ။
ေမး... အယံုအၾကည္ကင္းမဲ့မႈေတြ၊ မေသခ်ာ မေရရာျခင္းေတြရဲ႕ ဖ်က္ဆီးျခင္းကို ႏွစ္ရွည္လမ်ား ခံခဲ့ရတဲ့ ျမန္မာ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို အသိတရားနဲ႔ယွဥ္ၿပီး ေဖ်ာင္းဖ်ယူတဲ့နည္းနဲ႔ ဒီလိုယံုၾကည္စိတ္ေတြ သြင္းေပးတာက ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီေတာ္လွန္ေရးရဲ႕ တကယ့္အႏွစ္သာရပဲလို႔ အန္တီေျပာဖူးတယ္ေနာ္။
ေျဖ... ေလတလံုး မိုးတလံုး ေဟာေျပာပြဲေတြနဲ႔ ပရိသတ္ကို မင္း ဆြဲေဆာင္ႏိုင္ပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ ခ်က္ခ်င္းဆိုသလို ေမ့သြားမွာပဲ။ အကယ္၍မ်ား အေျပာင္းအလဲရွိရမယ္ဆိုတာ ယံုၾကည္ေနဖို႔ သူတို႔ကို အသိတရားနဲ႔ နားခ်ႏိုင္ရင္ေတာ့ မင္းအေနာက္ကေန သူတို႔တသက္လံုး လိုက္လာပါလိမ့္မယ္။ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ေနတဲ့ ကာလေတြမွာ သူတို႔ ထုတ္မေျပာရဲၾကေပမယ့္ သူတို႔စိတ္ထဲမွာေတာ့ ပိုေကာင္းတဲ့ လူ႔ေဘာင္ဆိုတာ လူတစ္ဦးခ်င္းရဲ႕ လြတ္လပ္ခြင့္ကို အားေပးအားေျမႇာက္ ျပဳႏိုင္ရမယ္ လုိ႔ပဲ ခံယူထားၾကမွာပါ။
ေမး... ဒီလိုစကားမ်ဳိး ၾကားရတာ ၿပီးျပည့္စံုေနသလိုပဲဗ်ာ၊ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ကို အသိတရား ဝင္လာေအာင္ နားခ်တာနဲ႔ ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ လႈံ႔ေဆာ္တာနဲ႔က ဝိေရာဓိျဖစ္ေနသလားလို႔။
ေျဖ... ေတာ္လွန္ေရးဆိုတာ ေျပာင္းလဲျခင္းအနက္ကို ေဆာင္ေနတာပဲ၊ ဒါေၾကာင့္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေတာ္လွန္ေရးႀကီး တကယ့္ကို လိုအပ္ေနတာ။ ယံုၾကည္စိတ္ကင္းမဲ့ၿပီး လမ္းစေပ်ာက္ေနတဲ့ လူတစ္ ယာက္က ဒီလိုနည္းနဲ႔ သူ႔ကိုယ္သူ ျပန္ရွာေတြ႔သြားၿပီး ယံုၾကည္စိတ္ေတြ ျပန္ဝင္လာရင္ စိတ္ပိုင္း ဆိုင္ရာ ေတာ္လွန္ေရးက အစပ်ဳိးသြားၿပီ။ ဒါဟာ အေပၚယံက ႀကီးႀကီးမားမား ေျပာင္းလဲမႈေတြထက္ အမ်ားႀကီး စစ္မွန္တဲ့ ေျပာင္းလဲမႈပဲ။
ေမး... Gustave Le Bon ရဲ႕ The Crowd; study of the popular mind ကို
ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ ခင္ဗ်။
ေျဖ... အန္တီမဖတ္ဖူးဘူး၊ အန္တီဖတ္တာေတြက သူတို႔
(မိတ္ေဆြနဲ႔ ကူေဖာ္ေလာင္ဖက္ေတြ) ေပးတဲ့ စာအုပ္ေတြပဲ။ တဆိတ္ေလာက္
ေျပာျပပါဦး။。 ...ဥပမာအားျဖင့္ Le Bon က လူထုဆိုတာ မ်က္ကန္းေနာက္လိုက္ေတြ၊
အလြယ္ေလး ထိန္းခ်ဳပ္လို႔ရတယ္လို႔ ျမင္တယ္ေလ။ ေဩာ္၊ crowd mentality လား။ အင္း ဟုတ္တယ္၊ ဟစ္ေအာ္ေပါက္ကြဲေနတဲ့ လူအုပ္ႀကီးထဲ ေရာက္ေနရင္ စိတ္ခံစား
မႈေတြ ကူးစက္ၿပီး တြန္းအားေပးခံရမွာပဲ၊ ဒါေပမယ့္ ကိုယ္စီကိုယ္ငွ အိမ္ျပန္ေရာက္ၾကတဲ့အခါ ခံစားမႈ
ေတြ တူခ်င္မွတူေတာ့မယ္။ ၿပီးေတာ့ crowd mentality ကို အမ်ားအားျဖင့္ မေကာင္းမႈေတြလုပ္ဖို႔ အသံုးခ်ၾကတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ အားမေပးသင့္ဘူး။ သို႔ေသာ္ ျပည္သူေတြ စည္းလံုးလာၿပီး တူညီတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္တစ္ခုတည္းအတြက္ ႀကိဳးစားၾကမယ္ဆိုရင္ အဲဒါ crowd mentality နဲ႔ မတူေတာ့ဘူး၊ အဲဒါကေန လႈံ႔ေဆာ္ေပးလိုက္တာက လူ႔ပင္ကိုယ္စ႐ိုက္ရဲ႕ ေဒါက္ခနဲ ဒက္ခနဲေပၚလာတဲ့ အသိစိတ္တမ်ဳိးပဲ။-- ဆက္ရန္ရွိသည္။ အျပည့္အစံုကို တ႐ုတ္ဘာသာျဖင့္ ဖတ္ရွဳလိုသူမ်ား ဤသို႔ သြားပါ။ တျခားေနရာသို႔ ကူးတင္လိုလွ်င္ ထြက္ရပ္ကိုပါ ေဖာ္ျပေပးပါ၊ ေက်းဇူးတင္ပါသည္။