ေတြ ့ရွိရပါတယ္။ေအာက္တိုဘာလ ၂၆ ရက္ေန ့က ဖမ္းဆီးသြားျပီး ႏို၀င္ဘာလ ၄ ရက္ေန ့မွာ
ေသဆုံးေၾကာင္း ေနျပည္ေတာ္မွ သတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ကိုပါၾကီး၏ ဇနီျဖစ္သူမသႏၱာမွ
ဖမ္းဆီးထားေသာ စစ္တပ္ကို လိုက္လံစုံစမ္းေမးျမန္းတဲ့အခါ တာ၀န္ရွိသူေတြမွ ေတြ ့ခြင့္ေပး
မယ္ေျပာျပီးမေတြ ့ခဲ့ရပါဘူး။တကယ္လို ့တစုံတရာ ျပစ္မႈရွိတယ္ဆိုရင္ ထိုအခ်ိန္ထဲက အေျခ
အေနေတြကို ေျပာျပရမွာျဖစ္ေပမဲ့ စစ္တပ္ကဘာမွ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းဖြင့္မေျပာခဲ့ပါဘူး
ထိန္ခ်န္ထားခဲ့ပါတယ္။
ႏို၀င္ဘာ ၄ ရက္ေန ့တလနီးပါးၾကာမွ အစိုးရက ေသနတ္လူ ့ေျပးလို ့ ပစ္သတ္ခဲ့ရတယ္လို ့
ထုတ္ျပန္ခဲ့တာဟာ ရုိးသားမႈမရွိတာကိုေတြ ့ရပါတယ္။ ေသနတ္လုထြက္ေျပးတယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ကို အခ်ိန္ယူျပီး အကြက္က်က် ထုတ္ျပန္ခဲ့တာျဖစ္လို ့ ျပည္သူေတြဟာ
မေၾကနပ္မႈေတြျဖစ္ေပၚလာခဲ့ရပါတယ္။
ကိုပါႀကီးအေလာင္းကို ႏိုဝင္ဘာ ၅ ရက္က မိသားစုႏွင့္ တာဝန္ရွိသူမ်ားေရွ႕တြင္ ျပန္လည္တူး
ေဖာ္ေနစဥ္ ထြက္ေျပးသျဖင့္ ပစ္ခတ္ဖမ္းဆီးခဲ့ရသည္ဟု တပ္မေတာ္က ထုတ္ျပန္ခဲ့သည့္
ကုိပါၾကီး၏ ႐ုပ္အေလာင္းကုိ ျပန္လည္တူးေဖာ္ၿပီးေနာက္ ကုိပါႀကီးသည္ မေသဆံုးမီညႇဥ္းပန္း
ႏွိပ္စက္ခံခဲ့ရသည္ဟု သံသယပုိမိုႀကီးထြားလာခဲ့သည္။
ေဒၚေနာ္အုန္းလွ
ကိုပါႀကီး၏ မိတ္ေဆြျဖစ္ သူ ေဒၚေနာ္အုန္းလွသည္လည္း အစိုးရထုတ္ျပန္ခ်က္အေပၚ သံသယ၀င္သူတစ္ဦးျဖစ္သည္။ ကိုပါ ႀကီး၏ ႐ုပ္အေလာင္းတြင္ ဦးေခါင္းပုိင္းပြင့္ေနျခင္း၊
ေမး႐ုိးျပားေနျခင္း၊ ညာဘက္နံၾကားပိန္ခ်ဳိင့္ေနျခင္း၊ ဗိုက္တင္းကားေနျခင္း၊ ေျခေထာက္တြင္
အညိဳအမည္း ဒဏ္ရာမ်ားေတြ႕ရိွျခင္းစသည့္ သံသယျဖစ္စရာျမင္ကြင္းမ်ားေတြ႕ ျမင္ခဲ့ရေၾကာင္း
ေဒၚေနာ္အုန္းလွ ကေျပာသည္။
မန္မာႏုိင္ငံ လူအခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ ကလည္း စံုစမ္းစစ္ေဆးမူေတြလုပ္ေနျပိး ပစ္ခတ္မူမွာ ပါ၀င္တ့ဲ့စစ္တပ္ ၃ တပ္က တာ၀န္ွရိွသူေတြကုိလည္း ေမးျမန္းစစ္ေဆးေနဆဲျဖစ္တယ္လုိ႔
ဆုိပါတယ္။ မူခင္းဆရာ၀န္ေတြရဲ ့ရင္ခဲြစမ္းသပ္ခ်က္အရကေတာ့ ကိုပါႀကီးဟာ ေသနတ္
ဒဏ္ရာေၾကာင့္ ေသဆံုးတယ္လုိ႔အတည္ျပဳခဲ့ၿပီး ေသဆံုးတဲ့ ကာလဟာ ၃ပတ္ခဲြနဲ႔ ၄ပတ္
နီးပါးၾကားမွာ ေသဆံုးခဲ့တာျဖစ္ႏိုင္တယ္လုိ႔ ခန္ ့မွန္းေျပာဆုိထားပါတယ္။
ဦးစစ္ျမိဳင္
ကိုပါႀကီးကို ဖမ္းသြားတဲ့ တပ္ကိုေရာ စစ္ပါသလား။ ကာယကံရွင္ေတြနဲ႔ေရာ ေတြ႔ရပါ
သလား။“ေတြ႔ပါတယ္။ တိုက္႐ိုက္သက္ဆိုင္တဲ့ ကာယကံရွင္ကိုလည္း က်ေနာ္တို႔ စစ္ပါတယ္။
သူနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတာ တပ္ ၃ တပ္ေလာက္ ရွိပါတယ္။ အဲဒီ ၃ တပ္ စလံုးက အရာရွိေတြ
ဆရာေတြ က်ေနာ္တို႔ ေခၚစစ္ပါတယ္။”ကိုပါႀကီးကို ပစ္လိုက္တယ္ဆိုတဲ့ စစ္သားကိုေရာ
စစ္ရလား။ ရဲေဘာ္ မဟုတ္ဘူးဗ်။ သူက ဆရာဗ်။ ဒုတပ္ၾကပ္။ က်ေနာ္တို႔ စစ္ၿပီး
ပါၿပီ။ စစ္ေဆးေနတုန္းပဲဗ်။ ဒါေတြက ဘယ္ေလာက္မွန္လဲ ေျပာဖို႔က မခိုင္လံုေသးဘူး။
က်ေနာ္တို႔ သက္ေသေတြ ထပ္စစ္ရဦးမယ္။
Bob Dietz
“ဘယ္သူက ေသနတ္နဲ႔ပစ္တယ္၊ သူ႔ကိုဘာ့ေၾကာင့္ သတ္တယ္၊ တကယ္တမ္း ဘာျဖစ္ခဲ့တယ္ ဆိုတာေတြကို အစိုးရက ေဖာ္ထုတ္ခ်င္ပံုမရပါဘူး။ အစိုးရဘက္က ခုခံကာကြယ္ေျပာတာေတြပဲ
က်ေနာ္တို႔ ၾကားရပါတယ္။ သူဟာ သတင္းေထာက္ မဟုတ္ဘူး၊ သူဟာ သူပုန္ စသည္အားျဖင့္ပါ။ သတင္းေထာက္တေယာက္ကို အေတာ္ေလး ေသြးေအးေအးနဲ႔ သတ္ပစ္လိုက္တယ္ ဆိုတာကို ျငင္း
ဖို႔ပဲ ႀကိဳးစားေနပါတယ္။” လို႔ CPJ အဖြဲ႔က အာရွအစီအစဥ္ လုပ္ငန္းညႇိႏိႈင္းေရးမွဴး Bob Dietz က ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
အစိုးရ စစ္တပ္ဟာ အရင္ေခတ္ကလိုပဲ သူတို႔ဘာပဲလုပ္လုပ္ ဘာအက်ဳိးဆက္မွ မခံရဘဲ ဘယ္သူ႔
ကိုမွ တာ၀န္ခံဖို႔ မလိုဘူးဆိုတာမ်ဳိး ယူဆေနတုန္းပဲလို႔ သူထင္တဲ့ အေၾကာင္း Bob Dietz ကေျပာ
ပါတယ္။ ဒါဟာ ဒီမုိကေရစီႏုိင္ငံတခုရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ပံု မဟုတ္ဘူး လို႔လည္းသူကဆိုပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ တရားေရးစနစ္၊ စစ္တပ္နဲ႔ အစိုးရတို႔ကို ယံုၾကည္လို႔မရတဲ့အတြက္ ႏုိင္ငံတကာက
ေန စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈ လုပ္ရမယ္လို႔ Bob Dietz ကေျပာပါတယ္။
ကုလသမဂၢ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉး မစၥတာ ဘန္ကီမြန္း
ေနရာတိုင္းက ဂ်ာနယ္လစ္ေတြ၊ မီဒီယာလုပ္သားေတြအတြက္ စိတ္ခ်လံုျခဳံတဲ့ ဝန္းက်င္တရပ္ ကူညီဖန္တီးေပးမယ့္ ကုလသမဂၢရဲ့ လုပ္ငန္းအစီအစဥ္ က်ေနာ္တို႕မွာ ရွိပါတယ္။
တရားလက္လြတ္မႈေတြကို ရပ္တံ့ေစျခင္းအားျဖင့္ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္ကို
က်ေနာ္တို႕ နက္႐ိႈင္းေစပါမယ္။ ေဆြးေႏြးေျပာဆိုမႈကို အားျမႇင့္ေစပါမယ္။ လူ႕အခြင့္အေရးကို
က်ေနာ္တို႕ ဖြံ႕ျဖိဳးေစမယ္။ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြကို အားေကာင္းေစပါမယ္။
ဘယ္ေနရာက ဂ်ာနယ္လစ္ တဦးတေယာက္မွ သတင္းေပးပို႕ဖို႕ သူတို႕အသက္ကို
မရင္းသင့္ပါဘူး။ ဂ်ာနယ္လစ္မ်ားအတြက္ က်ေနာ္တို႕ အတူတကြ ရပ္တည္ၾကပါစို႕။
တရားမွ်တမႈအတြက္ က်ေနာ္တို႕ ရပ္တည္ၾကပါစို႕။
အလြတ္သတင္းေထာက္ ကိုပါၾကီးကို စစ္တပ္မွ ပစ္သတ္မႈဟာ ႏိုင္ငံတကာက သံတယရွိေန
ၾကပါတယ္။ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ လုပ္ေနပါတယ္ဆိုျပီး
ဥပေဒျပဳေရး၊အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊တရားစီရင္ေရးမွာ စစ္တပ္ကၾကီးဆိုးေနသည္။
ဥပေဒေတြကိုအေလးမထားဘဲ စစ္တပ္က လက္လြတ္စပယ္ လူတစ္ေယာက္ရဲ ့အသက္ကို
တိရိစာၦန္သဖြယ္ ရက္ရက္စက္စက္ ေသနတ္ျဖင့္ ၅ ခ်က္ ပစ္သတ္ဖမ္းဆီးျခင္းသည္။
တည္ဆဲ ျပစ္မႈဆိုင္ရာဥပေဒေတြမွာ ရဲျဖစ္ျဖစ္၊ စစ္တပ္ျဖစ္ျဖစ္ စစ္ေဆးခံရသူကို
ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္ခြင့္ေပးမထားပါ။ တင္းေထာက္မဟုတ္ဘဲ လက္နက္ကိုင္ဆိုရင္လည္း
စစ္သံု႔ပန္းဆိုင္ရာ ဂ်နီဗာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္အရ ပစ္သတ္ဖမ္းဆီးခြင့္ျပဳမထားပါ။ ေမးေစ့ကို
အနီးကပ္ ပစ္ထားသည္ဆိုေသာ ေသနတ္ဒဏ္ရာအပါအဝင္ စုစုေပါင္း ငါးခ်က္ မည္သည့္ အတြက္ေၾကာင့္ ျဖစ္ရသည္ကို ေဆးဘက္ဆိုင္ရာမႈခင္း ကြ်မ္းက်င္၊ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္
တို႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္သည္ ပြင့္လင္းျမင္သာ ရုိးသားရွင္းလင္းဖို ့လိုအပ္သည္။
သတင္းသမားမ်ားအား ႏွစ္ရွည္ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ျခင္းႏွင့္အလြတ္တန္းသတင္းေထာက္ ကိုပါႀကီး
ေသဆံုးမႈတို႔အေပၚ သတင္းမီဒီယာမ်ားႏွင့္ အရပ္ဖက္အဖြဲ႔အစည္းမ်ား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျပီး
သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ႏွင့္ လူ ့အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖါက္ခံေနရမႈတို ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိေနဆဲဆိုတာ
ျပသဖို ့လိုအပ္လာပါသည္။ သတင္းမိဒီယာမ်ားႏွင့္ ျပည္သူမ်ားပူးေပါင္း၍ အေမရိကန္သမၼတ
အိုဘားမားႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္မ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံကိုေရာက္ရွိေနခ်ိန္တြင္
ႏုိင္ငံတကာကေန စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈ လုပ္ေပးဖို ့ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ရန္လိုအပ္ေၾကာင္း
တိုက္တြန္းအပ္ပါသည္။
ျမသိန္း
